‘छिटो निर्वाचनमा जानु घातक’ भन्दै स्विडेनका प्रधानमन्त्रीद्वारा राजिनामा

आफ्नो नेतृत्वमा बहुमतका लागि निकै पटक वार्ता गरेपनि असफल भएपछि स्वीडेनका प्रधानमन्त्री स्टेफन लोफवेनले ‘छिटो निर्वाचनमा जानु घातक’ भन्दै आज सोमवाद प्रधानमन्त्री पदबाट राजिनामा दिएका छन् ।

साना दलहरुको समर्थन लिएर बहुमत पुर्‍याउन खोज्दा सहमती नजुटेपछि चाँडै चुनाव गराउने विकल्पलाई पहिलो प्राथमिकतामा नराखि सोमबार राजीनामा गरेका हुन् ।

एक हप्ता अगाडि उनले अबिश्वाशको मतको सामना गर्नुपरेको थियो । स्विडेनी प्रधानमन्त्री स्टेफन लोफवेनले जतिसक्दो निर्वाचन तोक्ने र आफू पदमा बसिरहने बिकल्पलाई नरोजी पदबाट राजिनामा दिएका हुन् । वार्ता र राजनीतिक अनिश्चितताको नयाँ चरण पार गर्दै आएका उनले तत्कालै निर्वाचन गराउने वा राजिनामा गर्ने दुई बिकल्प मध्ये दोस्रो बिकल्प रोजेका हुन् ।

स्वीडेनको संविधान अन्तर्गत संसदमा रहेका संभावित बिकल्पहरुमध्ये उपयुक्त ब्यक्तिलाई प्रधानमन्त्रीमा चुन्ने काम संसदका सभामुखको हो । सभामुखले राजिनामा दिएका प्रधानमन्त्री स्टेफन लोफवेनलाईनै पुन प्रधानमन्त्री नियुक्त गर्नपनि सक्छन् ।

“सामान्य चुनाव हुने समय अझै एक वर्ष बाँकि छ । देशले हाल भोगिरहेको असाधारण परिस्थितिलाई हेर्दा वर्तमान महामारी र विशेष चुनौतिको कारणले गर्दा यो प्रारम्भिक चुनाव देशका लागि उत्तम छैन । स्वीडेनका सामाजिक लोकतान्त्रिक नेता भनेरसमेत चिनिएका प्रधानमन्त्रीले प्रेस सम्मेलनमा भने ” मलाई विश्वास छैन कि स्विडेनी जनताले हाल चुनाव चाहान्छन् ।” उनले सन् २०२२ मा तय गरिए अनुरुपनै निर्वाचन हुनेपनि जनाए ।

संसदमा आफ्ना बिरुद्द अविश्वाशको मतको सामना गर्नुपर्ने स्थिति उत्पन्न भएपछि प्रधानमन्त्री स्टेफन लोफवेनले सात दिनसम्म सहमतीका लागि बिपक्षी दलहरुसित वार्ता प्रयास गरेका थिए । आफ्नो नेतृत्वमा सफल हुन उनी सकेनन् । नयाँ पक्षमा बहुमत खोज्ने प्रयास गरे । तर अन्तिम चरणमा त्यो बिकल्पपनि समाप्त भयो ।

त्यहाँको दक्षिणपन्थी, अतिवादी र वामपन्थी पार्टीले उनीसित अनेक माग राखेका थिए । केहिले कार्यकारि मूल्य र मान्यता भन्दै अनेक शर्त राखेका थिए । केहि पार्टीले उदारिकरणको परियोजना नत्यागेकाले उनको बिरुद्द देखिएका थिए । यि पार्टीले उनका बिरुद्द मत हाल्न अल्टिमेटनमनै दिएका छन् ।

अव्यवस्थित अवस्थाबाट बाहिर निस्कनको लागि आफ्नो प्रतिभाको लागि परिचित थिए प्रधानमन्त्री स्टेफन लोफवेन । यि सामाजिक लोकतान्त्रिक नेता यस पटक समाधानमा सफल भएनन् ।

मध्यमार्गी उल्ट क्रिस्टर्सनको नेतृत्वमा दक्षिणपन्थी (राईटिस्ट) पार्टीहरु मिलेका छन् । उनीहरु आप्रवाशीका मुद्दामा एक छन् र तिनको मिलोमतो बनेको छ । तर सरकार बन्ने गरि बहुमत प्राप्त गर्न केन्द्रमा उनीहरूलाई समर्थन गर्नेको अभाव हुनेछ ।

स्टीफन लोफवेनका सहयोगि मध्यमार्गी पार्टीका सहयोगी एनी लोफले वामपन्थी पार्टीपट्टि धेरै ठूलो भूमिका खेल्ने देखेका छैनन् । हालसम्म यसको एउटा सहयोगी सानो लिबरल पार्टीले अब दक्षिणपन्थी सरकारको लागि जोड गरिरहेको छ । धेरैको मिलोमतो हुनपनि असम्भव छ । साना पार्टी मिलेर सरकार बनाउने बहुमत पुग्नपनि मुस्किल छ ।

त्यसैले, नयाँ सरकार बनाउने प्रक्रिया ढिलो पनि हुन सक्छ । सभामुख (संसदका सभापतीपनि भन्न सकिने) एन्ड्रियास नोर्लेनले नयाँ प्रधानमन्त्रीको प्रस्ताव राख्नु अघि प्रत्येक दलसित परामर्श लिनुपर्छ । सन् २०१५ मा निर्वाचन पछि ११५ दिनमै यो प्रक्रिया भएको थियो । तर एन्ड्रियास नोर्लेन यस पटक त्यस्तो हुन नदिने आस्वाशन बाँडिरहेका छन् ।

“मलाई लाग्छ देश सकेसम्म छिटो राजनीतिक अनिश्चितताबाट बाहिर निस्कनु पर्छ” स्टेफन लोफवेनले सोमबार भने ।

संवैधानिक रूपमा सभामुखले क्रमिक रूपमा चार प्रस्तावहरू पेश गर्न सक्नेछन् । पूर्ण बहुमतले अवरुद्ध नगर्ने बिकल्प । त्यसकोलागि ११५ मत आवस्यक हुन्छ । यसो हुँदा सरकार यथावत रहन्छ । तर वर्तमान मामिलाहरूसँग व्यवहार गर्न सरकारको क्षमता भने पुग्दैन ।