प्रदुषणका कारण मानव लिंग खुम्चिंदै गएको वातावरणविदको चेतावनी

प्रदूषणका कारण मानव लिंग खुम्चिएको एक वैज्ञानिकले चेतावनी दिएकि छन् ।

एक प्रमुख महामारीवैज्ञानिक र पर्यावरण विशेषज्ञले एक पुस्तक प्रकाशित गरेका छन् जसमा प्रदुषणले मानव लिंग संकुचन हुँदै गएको उल्लेख छ । औद्योगिक रसायन र लिंगको लम्बाइ बीच संवन्धबारे पुस्तकमा उल्लेख छ ।

डा शन्ना स्वानको पुस्तक ‘काउन्ट डाउन’ ले हाम्रो आधुनिक संसारले मानिसको प्रजनन विकासलाई परिवर्तन गरिरहेको तर्क गरेको छ । र हाम्रो प्रजातिको भविष्यलाई खतरामा पारिरहेको उल्लेख छ।

पुस्तकले कसरी प्रदुषणले इरेक्टाइल डिसफंक्शन (उत्तेजित हुने प्रक्रिया), प्रजनन क्षमतामा ह्रास र साना लिंगका साथ जन्मिएका बच्चाहरूको बढ्दो संख्याले नेतृत्व गरिरहेको छ भनेर वर्णन गरेको छ ।

लिंग संकुचनको बारेमा लेखिएको कुरा हाँस्यास्पद जस्तो लाग्न सक्छ । तर अनुसन्धानले मानवताको दीर्घायु र बाँच्न सक्ने क्षमताको अन्धकार चित्र चित्रण गरेको छ ।

“विश्वका केही भागहरूमा कसैको हजुरआमा ३५ मा हुँदा जति यौनाकांक्षी र पजनन् क्षमताको हुनुहुन्थ्यो आज औसत बीस वर्षको मान्छे कम उर्वर छ” डा स्वानले पुस्तकमा उक्त स्थिति बारे “वैश्विक अस्तित्व संकट” भन्दै उल्लेख गरेकि छन् ।

“हाम्रो वातावरणमा भएका रसायनहरू र हाम्रो आधुनिक संसारमा गरिने अस्वस्थ जीवनशैली अभ्यासहरूले हाम्रो हार्मोनल सन्तुलनमा बाधा पुर्‍याइरहेको छ, जसले प्रजननलाई विभिन्न स्तरमा असर गर्छ” पुस्तकमा उल्लेख छ ।

पुस्तकका अनुसार मानिसले प्रजाति लोपोन्मुख छ वा छैन भनेर परिभाषित गर्न प्रयोग गरिने पाँचवटा सम्भावित मापदण्डहरूमध्ये तीन वटा पूरा गर्दछ। “केवल एउटा मात्र भेट्न आवश्यक छ” डा स्वान लेख्छन् “मानिसको लागि हालको अवस्था कम्तिमा तीनवटा मिल्छ ।”

प्रदूषणले कसरी प्रजनन क्षमतामा समस्या निम्त्याउँदैछ ?

डा स्वानको अनुसन्धानका अनुसार यो अवरोध प्लाष्टिक निर्माणमा प्रयोग हुने रसायनिक पदार्थ थालेट्स (फ्थलतेस्) को कारणले हुन्छ, जसले इन्डोक्राइन हर्मोन उत्पादन गर्ने तरिकालाई असर गर्न सक्छ ।

रसायनहरूको यो समूह पदार्थको लचिलोपन बढाउन मद्दत गर्न प्रयोग गरिन्छ। तिनीहरू खेलौना, खाना प्याकेजिङ्ग, डिटर्जेंट, सौन्दर्य प्रसाधन र धेरै अन्य उत्पादनहरूमा फेला पार्न सकिन्छ। तर डा स्वान यी पदार्थहरूले मानव विकासमा आमूल असर गरिरहेको विश्वास गर्छिन् ।

“बालबालिकाहरूले अब गर्भमा सोस्ने पदार्थका कारण रसायनले दूषित संसारमा प्रवेश गरिरहेका छन्” उनी भन्छिन् । डा स्वानको हालैका धेरैजसो काम थालेट्स (फ्थलतेस्) को प्रभावहरूमा केन्द्रित छ । सुरुमा थालेट्स (फ्थलतेस्) को प्रभाव मुसाहरूमा हेरिएको थियो ।

तथापि २००० मा त्यस क्षेत्रमा एक सफलता मिलेको थियो । र यो मानवमा थालेट्स (फ्थलतेस्) को कम मात्रा मापन गर्न सम्भव भयो ।

त्यसबेलादेखि डा स्वानले यी रसायनहरू कसरी आमाबाबु र तिनीहरूका सन्तानहरू बीचमा जान सक्छन् र महिलाको यौन इच्छामा असर गर्छ भनेर अध्ययन गरिन् । उनले हालै लिंगको लम्बाइका बारेमा लेखेकि छन् ।

उनको सबैभन्दा प्रसिद्ध अध्ययनहरू मध्ये एकले सन् २०१७ मा शुक्राणु गणना र प्रदूषण बीचको अन्तरसम्बन्धको जाँच गर्‍यो । विगत चार दशकहरूमा पुरुषहरूको प्रजनन क्षमतालाई हेर्ने अत्यन्तै महत्वपूर्ण (ग्राउन्ड ब्रेकिङ) अनुसन्धान मानिन्छ ।

करिब ४५ हजार स्वस्थ पुरुषहरूमाथि गरिएको १८५ अध्ययनको अध्ययनपछि डा स्वान र उनको टोलीले सन् १९७३ देखि २०११ सम्म पश्चिमी देशहरूमा पुरुषहरूमा शुक्रकीटको संख्या ५९ प्रतिशतले घटेको निष्कर्ष निकालेका थिए ।

तर त्यहाँ केही राम्रो समाचार पनि देखिएको छ । युरोपेली वातावरण एजेन्सीको स्थापना भएदेखि युरोपेली नागरिकहरू दुई दशक अघिको तुलनामा ४१ प्रतिशत कम कण भएको प्रदूषणको सामना गरिरहेका छन्। यी नियमहरूले युरोपेलीहरूमा औसत थप नौ महिनाको जीवन लम्बिएको छ।

“नागरिकहरूबाट परिवर्तनको माग र त्यसपछिका बलियो नीतिहरूले युरोपका केही भागहरूमा पहिले नै हावा सफा गर्न मद्दत गरेको छ, र आज भएको उच्च प्रदूषणले भोलिको भाग्य निर्माण गर्छ भनेर बुझ्न आवश्यक छैन भनी सुनिश्चित गर्न ति निति जारि राख्नुपर्छ” शिकागो विश्वविद्यालयको ऊर्जा राजनीति संस्थाका निर्देशक माइकल ग्रीनस्टोन भन्छन् ।

त्यसैले यदि प्रदूषण न्यूनीकरणका उपायहरू राम्ररी लागू गर्न सकिएमा भविष्य र मानवताको उर्वरताको लागि अझै आशा गर्न सकिन्छ ।