रुसी चमेरो भाइरस मानिसमा सरेर कोरोना खोप पचाउनसक्ने चेतावनी

रुसी चमेरोबाट फैलिएको नयाँ भाईरस मानिसमा सर्ने र त्यसले कोरोनाको खोपलाई निस्क्रिय पारिदिन सक्ने चेतावनी बैज्ञानिकहरुले दिएका छन् ।

कोरोना भाईरस फैलिएर हैरान पारेको करिब साँढे दुई वर्षपछि रसियन हर्ससु ब्याट नामक चमेरोबाट फैलिएको भाइरसले मानिसलाई संक्रमित गर्न र कोरोनाको खोपलाई निस्क्रिय गर्न सक्षम रहेको अमेरिकी बैज्ञानिकहरुको दाबी छ ।

रसियन हर्ससु ब्याट्स नामक चमेराबाट फलिएको भनेर भर्खरै पत्ता लगाएको भाइरसले मानिसलाई संक्रमित गर्न र कोरोनाको एन्टिबडीहरू र खोपहरू बेवास्ता गर्न सक्षम रहेको बताइएको छ ।

खोस्टा-२ नामको चमेरे भाइरसलाई सार्बेकोभाइरस भनिन्छ । यो सार्स-कोभिड-२ को समान उप-श्रेणीका रुपमा मानिएको छ । बैज्ञानिक अनुसन्धानमुलुक पत्रीका ‘जर्नल प्लस पाथेजोन’ मा प्रकाशित रिपोर्टका अनुसार यसले मानव शरिरमा बिभिन्न स्वास्थ्य समस्याका लक्षणहरु देखाउँछ ।

वाशिंगटन स्टेट युनिभर्सिटी (डबल्युएसयु) का पोल जी एलेन स्कुल फर ग्लोबल हेल्थका अनुसन्धानकर्ताहरूको नेतृत्वमा रहेको टोलीले खोस्टा-२ ले आफ्नो उत्तेजित वा चरमरुपमा बिकसित प्रोटिनलाई सार्स-कोविड-२ ले जस्तै मानव कोशिकाहरूलाई संक्रमित गर्न प्रयोग गर्न सक्छ ।

“हाम्रो अनुसन्धानले एसिया बाहिरको वन्यजन्तुमा सरबेकोभाइरस फैलिरहेको देखाउँछ। पश्चिमी रूस जस्ता ठाउँहरूमा जहाँ खोस्टा-२ भाइरस भेटिएको थियो त्यहाँ पनि विश्वव्यापी स्वास्थ्य र सार्स-कोविड-२ विरुद्ध जारी खोप अभियानहरूको लागि खतरा हो” माइकल लेट्कोले उल्लेख गरेका छन् । उनी डबल्यु एस युका एक संक्रामक रोग विशेषज्ञ र अध्ययनका एक ब्यक्ति हुन् ।

उनले आफूहरुको खोजले नयाँ खोपहरू विकास गर्ने आवश्यकतालाई जोड दिएको बताएका छन् जसले ओमिक्रोन जस्ता सार्स-कोविड-२ को परिचित संस्करणहरूलाई मात्र लक्षित गर्दैन कि सबै सारबेकोवाइरस विरुद्ध सुरक्षा गर्दछ ।

अनौठो रूसी भाइरस

हालैका वर्षहरूमा फेला परेका सयौं सर्बेकोभाइरसहरू मध्ये धेरैजसो एसियाली चमेरोहरूमा पाइन्छ । र ति मानव कोशिकाहरूलाई संक्रमित गर्न सक्षम छैनन् ।

खोस्टा-१ र खोस्टा-२ भाइरसहरू २०२० मा रूसको सोची राष्ट्रिय निकुञ्ज नजिकै चमेरोहरूमा फेला परेका थिए । अध्ययनका लेखकहरूका अनुसार प्रारम्भिक रूपमा तिनीहरू मानवका लागि खतरा होइनन् भन्ने देखापरेको थियो ।

“आनुवंशिक रूपमा यी अनौठो रूसी भाइरसहरू संसारभरि अन्यत्र पत्तालगाइएका अरूहरू जस्तै देखिन्थे, तर तिनीहरू सार्स-कोविड-२ जस्तो देखिएनन् । ति गम्भिरताका साथ सोच्नुपर्ने हुन् भन्ने कसैले पनि सोचेन” लेटकोल भन्छन् ।

“तर जब हामीले तिनीहरूलाई अझ बढी हेर्‍यौं तिनीहरूले मानव कोशिकाहरूलाई संक्रमित गर्न सक्छन् भन्ने थाहा पाउँदा हामी साँच्चै छक्क पर्यौं। यसले यी भाइरसहरू तिनीहरू कहाँबाट आउँछन् र कुन क्षेत्रहरू सम्बन्धित छन् भन्ने हाम्रो बुझाइमा अलिकति परिवर्तन गर्छ ।”

साकारात्मक पक्ष के भने नयाँ भाइरसले प्रतिरक्षा प्रणालीलाई बाधा पुर्‍याउने र मानिसमा रोग सार्न योगदान पुर्‍याउने केही आनुवंशिक विशेषताहरूको अभाव रहेको लेखकहरूले विश्वास गरेका छन् । तर खोस्टा-२ दोस्रो भाइरस सार्स कोभिड-२ जस्तासँग पुन: संयोजित भएर विनाश निम्त्याउने खतरा छ।

“सार्स-२ मा मानिसबाट र वन्यजन्तुहरूमा फैलिने क्षमता छ । त्यसपछि त्यहाँ खोस्टा-२ जस्ता अन्य भाइरसहरू छन् ती जनावरहरूमा पर्खिरहेका छन् । यी गुणहरू भएका हामी वास्तवमै उनीहरूसँग भएको चाहँदैनौं । तर तिनले त्यो गुण स्थापित गर्छन् । यो यस्तो परिदृश्य हो जहाँ तपाईंले त्यसको विकास गरिरहनुहुन्छ जबसम्म तिनीहरूले सम्भावित जोखिमपूर्ण भाइरस बनाउन सक्दैनन्” लेट्कोलले भनेका छन् ।

लेटकोल र उनका सहकर्मीहरूले खोस्टा-१ ले मानिसका लागि कम जोखिम निम्त्याए पनि खोस्टा-२ बढी चिन्ताजनक रहेको बताए ।

विशेष गरी सार्स-कोविड-२ जस्तै खोस्टा-२ ले यसको उत्तेजित प्रोटिन प्रयोग गरेर कोशिकाहरूलाई संक्रमित गर्न रिसेप्टर प्रोटिनसँग जोड्न सक्छ, जसलाई एन्जियोटेन्सिन कन्भर्टिङ इन्जाइम २ (ए सि ई२) भनिन्छ जुन मानव कोषहरूमा पाइन्छ ।

वैज्ञानिकहरूले अर्को के पत्ता लगाउन चाहन्थे कि भाइरसले अघिल्लो कोरोनाभाइरस संक्रमण वा कोविड-१९ खोपहरूद्वारा प्रदान गरिएको प्रतिरोधात्मक क्षमतालाई बेवास्ता गर्न सक्छ कि सक्दैन ।

ओमिक्रोन भेरियन्टद्वारा संक्रमित व्यक्तिहरूबाट सीरम प्रयोग गरेर, टोलीले उनीहरूको एन्टिबडीहरू यस भाइरसको बिरूद्ध प्रभावकारी नभएको पत्ता लगाए।

उनीहरूले कोभिड-१९ विरुद्ध खोप लगाइएका व्यक्तिहरूबाट व्युत्पन्न सीरम पनि परीक्षण गरे र खोस्टा-२ लाई हालको खोपहरूले पनि तटस्थ पार्न नसक्ने फेला पारे ।

“यस प्रयोगमा हामी मोडेर्ना वा फाइजर भ्याक्सिनहरू प्राप्त गरेका मानिसहरूको सीरमसँग भाइरस (वा हाम्रो अवस्थामा, भाइरस-जस्तो कणहरू) मिलाउँछौं र त्यसपछि परीक्षण ट्यूबहरूको कोशिकाहरूमा थप्छौं” लेकोले युरोन्यूजलाई भने।

“यदि खोप लगाइएको व्यक्तिको सीरममा एन्टिबडीहरू भाइरसमा बाँधिन सक्छन् भने भाइरसले कोशिकाहरूलाई संक्रमित गर्न सक्दैन । हामी यसलाई मापन गर्न सक्छौं।”

यद्यपि कोभिड-१९ को खोपहरूले खोस्टा-२ लाई कोशिकाहरूलाई सङ्क्रमण हुनबाट प्रभावकारी रूपमा रोक्न नसक्नु अचम्मको कुरा होइन। किनकि दुवै भाइरसहरू कत्तिको भिन्न छन् भन्ने कुराले फरक पार्छ ।